Πάνω από 100 ελληνικά προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ έχουν μέχρι σήμερα καταχωρηθεί και ο κατάλογος εμπλουτίζεται συνεχώς. Είναι γνωστό ότι η χώρα μας, προικισμένη με ένα εξαιρετικό, ήπιο κλίμα και εύφορη γη, παράγει προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, που την καθιστούν πρωταγωνιστή στην παγκόσμια αγορά. Η μοναδική ποιότητα πολλών από αυτά οφείλεται στην ιδιαίτερη ανθρωπογεωγραφία κάθε τόπου, με αποτέλεσμα καθένα να θεωρείται ο καλύτερος πρεσβευτής της περιοχής από όπου προέρχεται. Έτσι, οι τόποι συνδέουν το όνομά τους με τα προϊόντα αυτά και ταυτόχρονα γίνονται αναγνωρίσιμοι από τη φήμη των προϊόντων αυτών όπως π.χ. η μαστίχα Χίου, ο κρόκος Κοζάνης, το κουμκουάτ Κέρκυρας, το φιστίκι Αιγίνης κ.ά.
Σήμερα, στις δυτικές κοινωνίες, έχουμε περάσει από τη φάση της διατροφής για την επιβίωση, την οποία στήριξε η βιομηχανική παραγωγή τροφίμων μετά τον πόλεμο, στη φάση της κατανάλωσης υγιεινών προϊόντων με ιδιαίτερες γεύσεις και πολιτισμική αξία. Έτσι, ολοένα και περισσότερα επώνυμα, πιστοποιημένα προϊόντα αρχίζουν να παίρνουν τη θέση των ανώνυμων και μαζικών προϊόντων της βιομηχανίας, καθώς ένας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός καταναλωτών ενδιαφέρεται και δίνει προτεραιότητα στη ποιότητα και στην τοπικότητα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, το 1992, αναγνωρίζοντας την διαφορετικότητα των τόπων, των μεθόδων, των παραδόσεων και των γεωγραφικών χαρακτηριστικών και την επίδραση τους στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων, θέσπισε για πρώτη φορά με τον κανονισμό 2081/92 το καθεστώς για την προστασία των ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων, και με τον κανονισμό 2082/92 το καθεστώς για τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. Έκτοτε, οι παραπάνω κανονισμοί αντικαταστάθηκαν το 2006 από τους 510/06 και 509/06 με στόχο τη βελτίωση του συστήματος, και συγχωνεύτηκαν το 2012 με τον Καν(ΕΕ) 1151/2012 σε ένα ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο. Παράλληλα στον εν λόγω κανονισμό έχουν προστεθεί και άλλα σχήματα ποιότητας όπως οι προαιρετικές ενδείξεις “Προϊόν ορεινής παραγωγής”, “Προϊόν νησιωτικής γεωργίας” κλπ.
Ποιά τρόφιμα χαρακτηρίζονται προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ
Προϊόντα ΠΟΠ
Προϊόντα ΠΓΕ
“Προϊόντα ΠΓΕ” ή αλλιώς “Προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης” ορίζονται τα προϊόντα που κατάγονται από συγκεκριμένη περιοχή, τόπο ή χώρα, η ποιότητα, η φήμη ή άλλα χαρακτηριστικά των οποίων μπορούν να αποδοθούν στη γεωγραφική τους καταγωγή και των οποίων η παραγωγή ή/και μεταποίηση ή/και επεξεργασία γίνονται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή.
Οφέλη κατανάλωσης προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ
Οι αγρότες/ παραγωγοί:
- έχουν τη δυνατότητα να στραφούν σε μορφές ολοκληρωμένης ανάπτυξης της υπαίθρου, μέσω της διαφοροποίησης της γεωργικής παραγωγής,
- ιδίως σε μειονεκτικές και απομακρυσμένες περιοχές, μπορούν να προωθήσουν ευκολότερα προϊόντα τους που παρουσιάζουν εξειδικευμένα χαρακτηριστικά, πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές στην αγορά, βελτιώνοντας έτσι το εισόδημα τους και εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα της δραστηριότητάς τους.
Οι καταναλωτές:
- έχουν στη διάθεσή τους σαφείς και συνοπτικές πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και την μεθοδολογία παραγωγής των προϊόντων, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η συνειδητή κατανάλωση φαγητού και να αποκτούν πιο στενή σχέση με τη τροφή τους, αλλά και
- έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν προϊόντα ποιοτικά, ασφαλή και υψηλής διατροφικής αξίας, με εγγυήσεις για τη παραγωγή, επεξεργασία και τη γεωγραφική καταγωγή τους.
- Επιπλέον, όσο αφορά στα φρέσκα προϊόντα, η επιλογή πιστοποιημένων τοπικών προϊόντων εξασφαλίζει τη μέγιστη θρεπτικότητα και γευστικότητα των προϊόντων αυτών καθώς συλλέγονται στη σωστή εποχή και στο σωστό χρόνο ωρίμανσης.
Περιβάλλον
Τα τοπικά προϊόντα ταξιδεύουν μικρότερες αποστάσεις και χρειάζονται λιγότερο χρόνο για να φτάσουν στο πιάτο μας, συνεπώς χρειάζονται λιγότερα καύσιμα, λιγότερα υλικά συσκευασίας και λιγότερα συντηρητικά για τη αύξηση της διάρκειας ζωής τους. Επίσης, επιδέχονται λιγότερες μολύνσεις με ουσίες από άλλα προϊόντα που μπορεί να συνυπάρχουν στη μεταφορά σε μεγαλύτερες αποστάσεις και προκαλούν λιγότερα απορρίμματα από την καταστροφή προϊόντων λόγω παρατεταμένου χρόνου από την παραγωγή στην κατανάλωση. Επιπλέον, η ύπαρξη συγκεκριμένων διαδικασιών παραγωγής και η τήρηση ορθών πρακτικών με σεβασμό προς το περιβάλλον, υποστηρίζουν και προστατεύουν τη βιοποικιλότητα του τόπου μας, ζωτικής σημασίας τόσο για το ανθρώπινο είδος όσο και για το περιβάλλον, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και γενικά για τη διατήρηση της ισορροπίας στη φύση.
Συμπεράσματα
Η επιλογή ποιοτικών τοπικών προϊόντων είναι σημαντική όχι μόνο για την υγεία μας αλλά και για τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος που ανήκουμε. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η επιλογή της τροφής μας αποτελεί στάση ζωής και θέση απέναντι σε έναν κόσμο που ραγδαία αλλάζει και έχουμε τη δύναμη να επηρεάσουμε. Ταυτόχρονα, η υποστήριξη τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, όπως τα προϊόντα ΠΟΠ / ΠΓΕ, αποτελεί βασικό όχημα για να δηλώσουμε την εθνική μας ταυτότητα και να διασφαλίσουμε την πολιτισμική μας κληρονομιά. Τέλος, ας μη ξεχνάμε ότι πίσω από κάθε τοπικό προϊόν που φτάνει στο πιάτο μας υπάρχει κάποιος που το παράγει, το φυτεύει, το θερίζει, το ψαρεύει, το μεταφέρει και ζει από αυτό.
Ζήσε και άσε του άλλους να ζήσουν...
